FAQ - Pytania i odpowiedzi
Tomasz Szadkowski / FAQ - Pytania i odpowiedzi
tomasz szadkowski Doradca restrukturyzacyjny
Najczęście zadawne pytania
Każda sprawa jest rozpoznawana indywidualnie. Decyzja co do ewentualnego spotkania jest podejmowana przez syndyka po analizie dokumentów, które wpłynęły w toku postępowania. Upadły po wcześniejszym kontakcie może umówić termin spotkania w kancelarii syndyka w celu udzielenia pomocy w obsłudze systemu KRZ.
Postępowanie upadłościowe uproszczone (bez majątku) – od 4 do 6 miesięcy,
Postępowanie upadłościowe uproszczone (majątek ruchomy) – od 4 do 8 miesięcy,
Postępowanie upadłościowe (nieruchomość) – od 6 do 12 miesięcy,
Postępowanie upadłościowe prowadzone na zasadach przedsiębiorcy (art. 491(2) ust. 1 p.u.) – od 12 do 24 miesięcy (znaczny majątek).
Szczegółowy przebieg postępowania upadłościowego został opisany na stronie internetowej syndyka w zakładce „Dla Upadłych”. W pierwszej kolejności syndyk zawiadamia o ogłoszeniu upadłości wierzycieli, instytucje oraz podmioty wskazane w ustawie. Po weryfikacji uzyskanych informacji oraz ankiety od upadłego rozpoczyna działania likwidacyjne oraz oczekuje na zgłoszenia wierzytelności. W dalszej kolejności sporządza stanowisko wraz ze szczegółowym uzasadnieniem w przedmiocie sposobu zakończenia postępowania upadłościowego.
Szczegółowe i prawdziwe opisanie historii powstania stanu niewypłacalności jest konieczne względem zgromadzenia materiału, który pozwoli na podjęcie decyzji co do tego czy zasadne jest przygotowywanie projektu planu spłaty, czy też zachodzą przesłanki umorzenia bądź warunkowego umorzenia zobowiązań, czy też przeciwnie – zachodzą przesłanki odmowy ustalenia planu spłaty oraz umorzenia bądź warunkowego umorzenia zobowiązań. Brak współpracy upadłego z syndykiem w tym zakresie może zostać uznane jako przesłanka do umorzenia postępowania lub podstawa do odmowy oddłużenia.
Szczegółowy sposób zakładania konta został opisany w pierwszym zawiadomieniu do upadłego. Dodatkowo znajduje się on na stronie internetowej syndyka. Założenie konta jest warunkiem koniecznym i jest niezbędne do tego aby upadły mógł mieć dostęp do akt sprawy oraz wiedzę o stanie postępowania upadłościowego. Zarówno Sąd jak i syndyk będzie doręczał pisma, dokumenty, postanowienia i zarządzenia wyłącznie przez system KRZ. Pisma, zarządzenia oraz postanowienia skierowane do upadłego, która nie ma założonego konta w Systemie KRZ, pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Dla syndyka najważniejsze jest, aby uzyskać szczegółowe i wyczerpujące odpowiedzi na pytania dotyczące aktualnej sytuacji finansowej, zdrowotnej, rodzinnej, zawodowej i osobistej upadłego. Nie jest przy tym konieczne, aby dołączać załączniki i dokumenty, które były już załączone do wniosku o ogłoszenie upadłości. Ważne jest, aby poinformować syndyka, o wszystkich zmianach, które zaszły po dniu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu jej ogłoszenia przez Sąd. Odpowiedzi należy udzielić w systemie KRZ (warunek konieczny). Dodatkowo można jej udzielić za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres e-mail wskazany na stronie tytułowej pisma syndyka lub ewentualnie listem poleconym.
Postępowania egzekucyjne prowadzone wobec dłużnika ulegają z dniem ogłoszenia upadłości zawieszeniu z mocy prawa, a ulegną umorzeniu z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Po dniu ogłoszenia upadłości niedopuszczalne jest skierowanie egzekucji do majątku wchodzącego w skład masy upadłości oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu lub zarządzenia zabezpieczenia na majątku upadłego, z wyjątkiem zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o rentę z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz o zamianę uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Komornik nie może dokonywać potrąceń wynagrodzenia za pracę/renty/emerytury po dniu ogłoszenia upadłości. W pierwszej kolejności komornik powinien zawiesić postępowanie egzekucyjne, a następnie przekazać do masy upadłości kwoty uzyskane w zawieszonych postępowaniach upadłościowych.
O ogłoszeniu upadłości syndyk zawiadamia komornika w dniu wydania postanowienia za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz pisemnie.
Co do zasady syndyk dokonuje potrąceń do masy upadłości na tych samym warunkach co komornik. Potrącenia są dokonywane do dnia wydania postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty lub warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty. W przypadku, kiedy pracodawca lub organ emerytalny/rentowy przekaże zajęcie wynagrodzenia po dniu zakończenia postępowania, syndyk dokona niezwłocznego zwrotu środków upadłemu we wskazany przez niego sposób.
Syndyk zajmuję wynagrodzenie upadłego (dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy) i wymienione wyżej wierzytelności do wysokości egzekwowanego świadczenia, nie więcej jednak niż 50% wynagrodzenia lub wierzytelności miesięcznie, przy czym kwota 3.490,00 zł brutto miesięcznie jest wolna od potrąceń. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy kwota określona wyżej ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Syndyk zobowiązuje upadłego do niezwłocznego przekazywania wszelkiej korespondencji dotyczącej sytuacji majątkowej oraz nieudzielanie we własnym zakresie odpowiedzi do sądów, instytucji oraz organów administracji publicznej i instytucji finansowych.
Syndyk nigdy nie dokonuje blokady rachunku bankowego. Zgodnie z przepisami Prawa bankowego – Bank każdorazowo wykonuje blokadę salda na rachunku bankowym z dniem ogłoszenia upadłości, a wykonywanie jakichkolwiek dyspozycji w zakresie zarządzania środkami będzie niemożliwe do czasu złożenia pisemnej dyspozycji przez syndyka lub wizyty w placówce banku. Z uwagi na czas obrotu korespondencji oraz uwierzytelnienie dyspozycji syndyka, przerwa w dostępie do bankowości może potrwać nawet 21 dni (w zależności od banku). W celu zminimalizowania okresu oczekiwania należy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (KRZ) lub poczty elektronicznej wskazanej na pierwszej stronie pisma syndyka złożyć wniosek o odblokowanie dostępu do bankowości poprzez podanie pełnej nazwy banku i numeru rachunku bankowego.
W każdym przypadku proszę zawiadamiać wierzyciela o ogłoszonej upadłości oraz wyznaczeniu syndyka. O każdym przypadku proszę również powiadomić biuro syndyka, które dokona stosownej interwencji. Proszę mieć również na uwadze, iż częstokroć e-maile, SMSy oraz informacje głosowe są wysyłane automatycznie przez m.in. firmy windykacyjne.
Sąd co do zasady nie jest związany jakimkolwiek terminem do wydania postanowienia w przedmiocie zakończenia postępowania upadłościowego. Dotychczasowa praktyka pozwala przyjąć, iż projekt planu spłaty wierzycieli/informacja syndyka o wystąpieniu przesłanek do umorzenia/warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty jest rozpoznawana w terminie od 2 do 4 miesięcy. Jeśli sprawa nie jest rozpoznana przez Sąd w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia kończącego pisma syndyka, upadły może złożyć (za pośrednictwem systemu KRZ) wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy.
Informacje o rachunkach bankowych wierzycieli są dostępne w systemie KRZ w aktach postępowania do zgłoszeń wierzytelności „GUp-s-Zw”. Aby odnaleźć numer rachunku bankowego należy wejść w akta do zgłoszeń wierzytelności, a następnie wybrać odpowiednią teczkę i zakładkę wierzyciela. Informacja o numerze rachunku bankowego wierzyciela, jeżeli wierzyciel posiada rachunek bankowy znajduje się w pkt V. Dodatkowe informacje.
W Zarządzeniu Sądu o wyznaczeniu terminu rozprawy powinna znaleźć się informacja czy obecność upadłego jest obowiązkowa. Niemniej jednak postępowanie upadłościowe prowadzone jest na wniosek upadłego i w jego interesie jest być jego aktywnym uczestnikiem. Nawet jeżeli obecność dłużnika nie jest obowiązkowa, to syndyk rekomenduje, aby obowiązkowo stawić się w Sądzie. Sąd przesłucha upadłego w przedmiocie jego aktualnej sytuacji finansowej, zdrowotnej, rodzinnej, majątkowej, zawodowej i osobistej oraz na okoliczności związane z powstaniem stanu niewypłacalności.
Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Wszystkie środki, których zajęcia dokonał syndyk trafiają na rachunek bankowy masy upadłości. Są one przeznaczane w pierwszej kolejności na pokrycie kosztów postępowania oraz bieżących zobowiązań, które powstały po ogłoszeniu upadłości. Ewentualna nadwyżka środków jest proporcjonalnie dzielona w ramach planu podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli, którzy dokonali zgłoszenia wierzytelności.
Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji ewentualnego majątku, syndyk dokona analizy sytuacji upadłego i na jej podstawie zarekomenduje Sądowi upadłościowemu zakończenie postępowania poprzez złożenie:
1. projektu planu spłaty wierzycieli z uzasadnieniem,
2. informacji, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 491(16) ust. 1 prawa upadłościowego (przesłanki umorzenia zobowiązań Upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli),
3. informacji, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 491(16) ust. 2a prawa upadłościowego (przesłanki warunkowego umorzenia zobowiązań Upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli),
4. informacji, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 491(14a) ust. 1 prawa upadłościowego (przesłanki odmowy umorzenia zobowiązań Upadłego).
Szczegółowy opis dotyczący zgłaszania wierzytelności znajduje się w zakładce „Dla Wierzycieli”, a następnie „Zgłoszenia Wierzytelności”.
W przypadku problemów z dokonaniem zgłoszenia wierzytelności zachęcamy do zapoznania się z filmami instruktażowymi dostępnymi na stronie https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/filmy-instruktazowe oraz z opisem przebiegu zgłaszania wierzytelności, która znajduje się w zakładce „Instrukcje”. W celu skontaktowania się z infolinią obsługującą system KRZ należy zadzwonić pod numer: (71)7489600.
Zgłoszenie wierzytelności jest obowiązkową i jedyną drogą do uzyskania zaspokojenia wierzytelności osobistej w postępowaniu upadłościowym. Wierzyciele zobowiązani są do zgłoszenia wierzytelności syndykowi za pomocą systemu KRZ.
Wierzyciel, który wierzytelności nie zgłosi, nie uczestniczy co do zasady w postępowaniu upadłościowym. Jego wierzytelność względem upadłego z samego powodu nieujęcia na liście wierzytelności co prawda nie wygasa, jednak po zakończeniu postępowania upadłościowego podlega wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców, co kończy jego byt prawny, a zatem wygasa również zobowiązanie. W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na przeszkodzie zaspokojeniu niezgłoszonej przez wierzyciela wierzytelności może stanąć ustalenie i wykonanie planu spłat lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłat.
Syndyk niezwłocznie zawiadamia o upadłości tych wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego oraz informacji i załączników dołączonych do wniosku o ogłoszenie upadłości. Z dokonaniem zawiadomienia nie wiążą się żadne skutki prawne. W szczególności niezawiadomionemu wierzycielowi nie służy prawo do przywracania terminów w postępowaniu, te są bowiem liczone od obwieszczenia w Rejestrze. Brak zawiadomienia wierzyciela o ogłoszeniu upadłości wynika zatem z faktu, iż upadły nie ujął danego wierzyciela w spisie wierzycieli oraz nie przedłożył żadnego dokumentu, z którego miałaby wynikać wierzytelność.
W postępowaniu upadłościowym pisma procesowe oraz dokumenty wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe.
Pisma procesowe oraz dokumenty z pominięciem Systemu KRZ mogą wnosić wyłącznie:
- wierzyciele, którym przysługują należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia reprezentanta dłużnika lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem dłużnika,
- wierzyciele, którym przysługują należności alimentacyjne,
- wierzyciele, którym przysługują renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Powyższym wierzycielom dokonuje się doręczeń z pominięciem Systemu KRZ.
Wskazani wyżej wierzyciele mogą dokonać wyboru doręczenia elektronicznego, jeżeli wnieśli pismo za pośrednictwem Systemu KRZ. Oświadczenie o rezygnacji z wyboru doręczenia elektronicznego jest skuteczne w odniesieniu do pism, które zostały umieszczone w Systemie KRZ po złożeniu oświadczenia o rezygnacji.
Wierzyciele ci mogą również wnosić wnioski lub składać oświadczenia i dokumenty w biurze podawczym każdego sądu rejonowego, przekazując ustnie treść wniosku lub oświadczenia pracownikowi biura podawczego oraz składając dokumenty sporządzone w postaci papierowej.
Zgłoszenie wierzytelności nie wymaga uiszczenia wpisu sądowego i jest dla wierzyciela czynnością bezpłatną. Koszty związane z ustaleniem listy ponosi masa upadłości. Dotyczy to jednak tylko wierzycieli, którzy zgłosili swoje wierzytelności w terminie określonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. Wierzyciele, którzy zgłaszają swoje wierzytelności po tym terminie, ponoszą zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego wywołane tym spóźnieniem.
Obowiązek poniesienia zryczałtowanych kosztów postępowania upadłościowego wywołanych spóźnionym zgłoszeniem wierzytelności spoczywa na wierzycielu, nawet jeżeli bez swojej winy spóźnił się ze zgłoszeniem. Nie jest zatem powodem do odstąpienia od obciążenia wierzyciela zryczałtowanymi kosztami fakt jego niewiedzy, choroby, nieobecności w kraju czy nawet niewykonania przez syndyka obowiązku powiadomienia wierzycieli.
Zaspokojenie wierzyciela w postępowaniu upadłościowym odbywa się na drodze proporcjonalnego podziału majątku w ramach kategorii zaspokojenia. Udział wierzyciela w podziale środków z likwidacji wyznaczany jest wielkością jego wierzytelności ustalonej w planie spłaty wierzycieli.
Należności podlegające zaspokojeniu z funduszów masy upadłości dzieli się na następujące kategorie:
kategoria pierwsza - przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia reprezentanta upadłego lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem upadłego, należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, przypadające za trzy ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, 1079 i 1115) oraz należności powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym z czynności zarządcy albo należności powstałe z czynności dłużnika dokonanych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego niewymagających zezwolenia rady wierzycieli albo zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za zezwoleniem rady wierzycieli albo zgodą nadzorcy sądowego, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości jak również należności z tytułu kredytu, pożyczki, obligacji, gwarancji lub akredytyw lub innego finansowania przewidzianego układem przyjętym w postępowaniu restrukturyzacyjnym i udzielonego w związku z wykonaniem takiego układu, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż trzy miesiące po prawomocnym uchyleniu układu;
kategoria druga - inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne;
kategoria trzecia - odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów;
kategoria czwarta - należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem upadłości, wraz z odsetkami.
kategoria pierwsza - przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia reprezentanta upadłego lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem upadłego, należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, przypadające za trzy ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, 1079 i 1115) oraz należności powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym z czynności zarządcy albo należności powstałe z czynności dłużnika dokonanych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego niewymagających zezwolenia rady wierzycieli albo zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za zezwoleniem rady wierzycieli albo zgodą nadzorcy sądowego, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości jak również należności z tytułu kredytu, pożyczki, obligacji, gwarancji lub akredytyw lub innego finansowania przewidzianego układem przyjętym w postępowaniu restrukturyzacyjnym i udzielonego w związku z wykonaniem takiego układu, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż trzy miesiące po prawomocnym uchyleniu układu;
kategoria druga - inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne;
kategoria trzecia - odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów;
kategoria czwarta - należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem upadłości, wraz z odsetkami.